अमेरिकाबाट निर्वासित ७३ वर्षीया हजुरआमाको पीडा : औषधिसम्म नदिएर क्रूर व्यवहार, परिवारसँग विदाईको मौका पनि नपाएको भनाई

नयाँ दिल्ली – अमेरिकामा ३३ वर्ष बसेकी ७३ वर्षीया पञ्जाबी सिख हजुरआमा हरजित कौरलाई क्रूर ढङ्गले निर्वासित गरिएको छ। उनलाई अमेरिकी आप्रवासन अधिकारीहरू (आइस) ले औषधि दिनसमेत निषेध गरेका थिए, हिरासतमा बरफको प्लेट नै खान दिइएको थियो र परिवारसँग अन्तिम विदाईको मौकासम्म नदिइएको थियो। यो घटनाले सिख समुदाय र मानव अधिकारवादीहरूलाई स्तब्ध बनाएको छ।

पञ्जाबको तरण तारण जिल्लाको पङ्गोटा गाउँकी कौरले टाइम्स अफ इन्डिया (टीओआई) लाई बिहीबार साँझ अन्तर्वार्ता दिँदै भनेकी थिइन्, "३० वर्षपछि अचानक यस्तो हिरासत र निर्वासन भोग्नु, मर्नु नै राम्रो हुन्छ। यस्तो अवस्थामा बाँच्नु हुँदैन।" भावुक हुँदै उनले आफ्ना खुट्टा देखाउँदै भनिन्, "हेर्नुहोस्, मेरो खुट्टा गाईको गोबर जस्तो फुल्छ। न औषधि पाएँ, न हिँड्न सक्छु।"कौर १९९२ मा दुई छोराहरूसँग अमेरिका पुगेकी थिइन्। श्रीमान् सुखविन्दर सिंहको मृत्युपछि उनी सान फ्रान्सिस्को बे क्षेत्रमा बस्दै बर्कलीको कपडा पसलमा काम गर्थिन्। यो वर्ष जनवरीमा घुँडाको शल्यक्रियाबाट समस्या भएपछि उनले काम छोडेकी थिइन्। उनको आश्रित आवेदन (आसाइलम) २०१२ मा अस्वीकृत भएको थियो, तर १३ वर्षदेखि हर छ महिनामा आइससँग चेक-इन गर्दै आएकी थिइन्।सेप्टेम्बर ८ मा सान फ्रान्सिस्कोमा नियमित चेक-इनकै क्रममा कौरलाई हिरासतमा लिइएको थियो। उनी बेकर्सफिल्डको मेसा भर्डे आप्रवासन केन्द्रमा राखिएकी थिइन्। उनको अमेरिकी वकिल दीपक अहलुवालियाले इन्स्टाग्राम भिडियोमार्फत ६०-७० घण्टाको कष्टपूर्ण यात्रा वर्णन गरेका छन्। "उनलाई ओछ्यान दिइएन, कङ्क्रिटको इँटा बेन्च थियो। उनी फ्लोरमा कम्बल ओढेर सुतिन्थिन्। दुई घुँडाको शल्यक्रियापछि उठ्न गाह्रो हुन्थ्यो।"अहलुवालियाका अनुसार, कौरले औषधि खान खाना माग्दा चिज स्यान्डविच दिइयो। फेरि माग्दा बरफको प्लेट दिइयो। "उनले दाँत नभएको भन्दा गार्डले 'यो तिम्रो गल्ती हो' भने।" उनी नुहाउन पनि पाइनन्। सोमबार साँझ ७ बजे फ्लाइटअघि भिजेका वाइप्स दिइयो। "फ्लाइटभरि खाना नै थिएन," वकिलले भने।कौरलाई जर्जियाबाट आर्मेनियावाट हुँदै नयाँ दिल्ली ल्याइएको थियो, जहाँ १३२ जना अन्य निर्वासितहरू (धेरै पञ्जाबी) सँगै थिए। उनी मात्र हत्कडी र साङ्लोबाट मुक्त थिइन् किनकि सबैभन्दा उमेरकी थिइन्। बिहीबार दिउँसो दिल्ली पुगेकी कौर मोहालीस्थित बहिनीको घर जाँदै थिइन्। "मेरो सामान अमेरिकामा जसरी छोडेँ, त्यसरी नै छ। एकपटक पनि फर्केर लिन पाइनँ," उनले दुःख व्यक्त गरिन्।यो घटनाले क्यालिफोर्नियामा विरोध प्रदर्शन निम्त्याएको छ। सयौंले "ह्यान्ड्स अफ आवर ग्रान्डम" र "हरजित कौर यहाँ नै हुनुपर्छ" भन्दै र्‍याली गरेका थिए। डेमोक्र्याट कङ्ग्रेसम्यान जोन गारामेन्डीले ट्रम्प प्रशासनको आप्रवासन नीतिलाई "गलत प्राथमिकता" भनेका छन्। क्यालिफोर्निया सेनेटर जेसी अर्रेगुइनले भनेका छन्, "७०% भन्दा बढी आइस गिरफ्तारीमा फौजदारी रेकर्ड नभएकाहरू छन्।"आइसले भने, "कौरले दशकौँ कानुनी प्रक्रिया पूरा गरिन्, २००५ मा न्यायाधीशले निर्वासन आदेश दिएका थिए। अपिलहरू असफल भएपछि कानुन लागू गरेका हौँ।" तर अधिकारवादीहरूले यसलाई "क्रूर र अनावश्यक" भनेका छन्। सिख कोअलिसनले "७३ वर्षीया महिलालाई यस्तो व्यवहार अमानवीय हो" भनेको छ।अहिले कौर "अस्वस्थ" छन् र मोहालीमा बहिनीसँग बस्नेछिन्। उनका कान्छा भाइ कुलवन्त सिंहले भने, "हामीले यात्रा कागजात आफैं तयार गरेका थियौँ। २४ घण्टा मात्र रिहा गरेर व्याण्ड मर्निटर राख्न सकिन्थ्यो, तर आइसले सुनेन। शनिबार बिहान २ बजे वकिललाई पनि नबताई हत्कडी लगाएर लस एन्जलस लैजान्छन्।"

कौरले अन्य निर्वासितहरूप्रति सहानुभूति व्यक्त गरिन्। "उनीहरूले लाखौँ खर्चेर गए, केहीले जमिन बेचे। १०-१२ महिना हिरासतपछि खाली हात फर्किए।" परिवारले उनको हेरचाह गर्ने बताएको छ। वकिल अहलुवालियाले अलग्गै उजुरी दिने बताएका छन्।