क्यारिबियन क्षेत्रमा तनाव

सेप्टेम्बर २०२५ मा, भेनेजुएलाले अमेरिकी नौसेना युद्धपोतहरूको क्यारिबियन क्षेत्रमा तैनातीविरुद्ध तनाव बढेपछि "सॉभरिन क्यारिबियन २००" नामक तीन दिने सैन्य अभ्यास सुरु गरेको छ। यो अभ्यास भेनेजुएलाको क्यारिबियन टापु ला ओर्चिला (La Orchila) मा भइरहेको छ, जसमा २,५०० भन्दा बढी सैनिकहरू सहभागी छन्। यो अभ्यास हावा, समुद्री र स्थल अभ्यासहरू समावेश गर्दछ, जसमा १२ नौसेना जहाजहरू, २२ विमानहरू र २० साना नौका (विशेष नौसेना मिलिसियाबाट) प्रयोग हुनेछन्। भेनेजुएलाली रक्षा मन्त्री भ्लादिमिर पाड्रिनोले यो अभ्यासलाई अमेरिकी "आक्रामक" क्रियाकलापहरूविरुद्धको प्रतिक्रिया भनेका छन्।अभ्यासका क्रममा भेनेजुएलाले आफ्ना रुसी निर्मित सु-३० एमके२ (Sukhoi Su-30 MK2) लडाकु विमानहरू प्रदर्शन गरेको छ, जसमा एंटी-सिप मिसाइलहरू (Kh-31 "Krypton") लोड गरिएका छन्। यो प्रदर्शनलाई अमेरिकी नौसेना विरुद्धको शक्ति प्रदर्शनको रूपमा हेरिएको छ। भेनेजुएलाली वायुसेनाले इन्स्टाग्राममा यो विमानहरूको भिडियो र फोटोहरू साझा गरेको छ, जसमा विमानहरू जमिनमा र उडान अवस्थामा देखाइएका छन्। यो भिडियोको केही भाग सन् २०२४ मा नै साझा भएको पुष्टि भएको छ, तर नयाँ भाग कुन समयको हो भन्ने स्पष्ट छैन।यो अभ्यास अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले क्यारिबियनमा भेनेजुएलाबाट ड्रग तस्करी गर्ने दाबी गर्दै तीनवटा नौकाहरूमा हवाई आक्रमण गरेको एक दिनपछि सुरु भएको हो। यी आक्रमणहरूले कम्तीमा १७ जनाको ज्यान लिएको छ। भेनेजुएलाली राष्ट्रपति निकोलास मादुरोले यी आक्रमणहरूलाई "अवैध हत्या" र "राजनीतिक हस्तक्षेप" भनेका छन्।अमेरिकाले अगस्ट २०२५ को अन्त्यतिर क्यारिबियनको दक्षिणी भागमा ड्रग तस्करीविरुद्धको अभियानअन्तर्गत ठूलो सैन्य तैनाती गरेको छ। यसमा समावेश छन्: तीन एर्लेघ बर्क-क्लास डिस्ट्रोयरहरू (USS Gravely, USS Jason Dunham, USS Sampson), क्रुजर USS Lake Erie, एम्फिबियस असॉल्ट शिप USS Iwo Jima, र न्यूक्लियर-सञ्चालित पनडुब्बी USS Newport News। यसबाहेक, USS San Antonio, USS Fort Lauderdale, र USS Minneapolis-Saint Paul जस्ता अन्य जहाजहरू पनि छन्। प्वेर्टो रिकोमा १० वटा एफ-३५ स्टेल्थ फाइटर जेटहरू तैनाथ गरिएका छन्, जसले भेनेजुएलाली उडानहरूलाई रोक्न र सम्भावित हवाई आक्रमणहरूका लागि तयारी गर्दछन्, ४,००० भन्दा बढी नाविक र म्यारिनहरू।

ट्रम्प प्रशासनले यो तैनाती ड्रग कार्टेलहरू (जस्तै, ट्रेन डे अरागुआ र कार्टेल अफ द सन्स) विरुद्ध हो भन्दै आएको छ, जसलाई भेनेजुएलाली सेना र मादुरो सरकारसँग जोडेर हेर्ने गरिन्छ। अमेरिकाले मादुरोमाथि $५० मिलियन पुरस्कार घोषणा गरेको छ, उनीलाई "विश्वको सबैभन्दा ठूलो नार्को-ट्राफिकर" भन्दै।

यी आक्रमणहरू अन्तर्राष्ट्रिय जलक्षेत्रमा भएका थिए। संयुक्त राष्ट्रका विशेषज्ञहरूले यिनलाई "अवैध हत्या" भनेका छन्, किनकि अन्तर्राष्ट्रिय कानूनअनुसार ड्रग तस्करहरूलाई पक्राउ गर्न सकिन्थ्यो। भेनेजुएलाले यी आक्रमणहरूलाई "युद्धको घोषणा" भनेको छ र संयुक्त राष्ट्रबाट अनुसन्धानको माग गरेको छ।भेनेजुएलाली रक्षा मन्त्री पाड्रिनोले अभ्यासलाई "रक्षा क्षमता मजबुत बनाउने" भनेका छन्, जसमा इलेक्ट्रोनिक युद्ध, ड्रोनहरू (हवाई, समुद्री, र पनडुब्बी), एम्फिबियस ल्यान्डिङ, र तोपखाना अभ्यासहरू समावेश छन्। मादुरोले "कुनै साम्राज्यले भेनेजुएलाको पवित्र भूमिलाई छुन सक्दैन" भन्दै लाखौं मिलिसियाहरू तैनाथ गरेको दाबी गरेका छन्। २१ वटा (सन् २००६ मा रुसबाट किनिएको), तर आर्थिक समस्याका कारण सबै सक्रिय नहुन सक्छन्। ख-३१ मिसाइलहरू (एंटी-सिप र एंटी-रडार संस्करणहरू), जुन २००७-२००८ मा रुसबाट आएका थिए। यी मिसाइलहरूले ११० किमी सम्मको दूरीबाट जहाजहरू वा रडारहरूलाई निशाना बनाउन सक्छन्। १३औं "लाइन्स" फाइटर एयर ग्रुपबाट। यो विमानहरूले अमेरिकी युद्धपोतहरूलाई धम्की दिन सक्छन्, तर भेनेजुएलाको सैन्य विमानहरूको मर्मत र स्पेयर पार्ट्सको समस्या छ।भेनेजुएलाले अमेरिकी नौसेना द्वारा एक माछा मार्ने नौकामा ८ घण्टासम्म कब्जा गरेको आरोप पनि लगाएको छ।

ट्रम्पले "ड्रगहरूले अमेरिकालाई विषाक्त बनाइरहेको" भन्दै थप आक्रमणहरूको संकेत दिएका छन्। उनको विशेष दूत रिचर्ड ग्रेनेलले "युद्ध टार्न सम्झौता सम्भव छ" भनेका छन्।मादुरोले ट्रम्पलाई पत्र लेखेर ड्रग तस्करीको आरोप अस्वीकार गर्दै प्रत्यक्ष वार्ताको प्रस्ताव गरेका छन्। उनले किसानहरूलाई "हातहतियार बोकेर तयार रहन" आह्वान गरेका छन्। कोलम्बियाले अमेरिकी तैनाती "अनुपातहीन" भनेको छ। कारिकम (CARICOM) देशहरूले अमेरिकालाई सूचना दिन आग्रह गरेका छन्। युनाइटेड नेशन्सले आक्रमणहरूको अनुसन्धानको माग गरेको छ।यी घटनाहरूले क्यारिबियनमा तनाव बढाएका छन्, जसले ड्रग युद्धलाई कूटनीतिक वा सैन्य द्वन्द्वमा परिणत गर्न सक्छ। विश्लेषकहरूका अनुसार, अमेरिकी तैनातीले मादुरो सरकारलाई कमजोर बनाउने र विपक्षीहरूलाई प्रोत्साहन दिने उद्देश्य राखेको छ, तर पूर्ण आक्रमणको सम्भावना कम छ।