मानव छालाको कोशिकाबाट डीएनए परिवर्तन गरेर मानव भ्रूण

अमेरिकी वैज्ञानिकहरूले पहिलो पटक मानव छालाको कोशिकाबाट डीएनए परिवर्तन गरेर प्रारम्भिक चरणको मानव भ्रूण बनाएका छन् र त्यसलाई शुक्रकीटद्वारा निषेचन गरेका छन्।यो प्रविधिले बुढ्यौली वा रोगका कारण हुने बाँझोपनलाई समाधान गर्न सक्छ, किनभने शरीरको लगभग कुनै पनि कोशिकालाई जीवनको सुरुवातको बिन्दुको रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ।यसले समलिङ्गी जोडीहरूलाई पनि उनीहरूको आनुवंशिक रूपमा सम्बन्धित सन्तान जन्माउन सम्भव बनाउन सक्छ।तर, यो प्रविधिलाई पूर्ण बनाउन अझै धेरै सुधार आवश्यक छ, जसमा एक दशक लाग्न सक्छ, र त्यसपछि मात्र प्रजनन क्लिनिकहरूले यसलाई प्रयोग गर्ने विचार गर्न सक्छन्।विज्ञहरूले यो एक प्रभावशाली उपलब्धि भएको बताएका छन्, तर यसले सम्भव बनाएको कुराहरूबारे जनतासँग खुला छलफल आवश्यक रहेको उल्लेख गरेका छन्।पहिले प्रजननको कथा सरल थियो: पुरुषको शुक्रकीट र महिलाको अण्डाणु एक आपसमा मिलेर भ्रूण बनाउँथे, र नौ महिनापछि बच्चा जन्मिन्थ्यो।तर अब वैज्ञानिकहरूले यो नियम परिवर्तन गर्दैछन्। यो नयाँ प्रयोग मानव छालाबाट सुरु हुन्छ।ओरेगन स्वास्थ्य र विज्ञान विश्वविद्यालय (OHSU) को अनुसन्धान टोलीले छालाको कोशिकाबाट नाभिक (न्यूक्लियस) निकालेर यो प्रक्रिया सुरु गरेको छ। नाभिकमा शरीर बनाउन आवश्यक सम्पूर्ण आनुवंशिक कोडको एक प्रति हुन्छ।यो नाभिकलाई दान गरिएको अण्डाणुमा राखिन्छ, जसको आनुवंशिक जानकारी पहिले नै हटाइएको हुन्छ।यो प्रक्रिया १९९६ मा विश्वको पहिलो क्लोन गरिएको स्तनधारी जीव डल्ली भेडा बनाउने प्रविधिसँग मिल्दोजुल्दो छ।तर, यो अण्डाणु शुक्रकीटद्वारा निषेचनको लागि तयार हुँदैन, किनभने यसमा पहिले नै ४६ वटा क्रोमोसोमको पूर्ण सेट हुन्छ।मानव शरीरमा २३ जोडी क्रोमोसोम हुन्छन्, जुन आमा र बाबुबाट आधा-आधा प्राप्त हुन्छन्। यो अण्डाणुमा यी सबै क्रोमोसोम पहिलेदेखि नै हुन्छन्।त्यसैले, अर्को चरणमा अण्डाणुलाई आधा क्रोमोसोम हटाउन प्रेरित गरिन्छ, जसलाई अनुसन्धानकर्ताहरूले "माइटोमियोसिस" (माइटोसिस र मियोसिसको संयोजन) भनेका छन्।नेचर कम्युनिकेशन्स जर्नलमा प्रकाशित यो अध्ययनले ८२ वटा कार्यात्मक अण्डाणु बनाइएको देखाएको छ। यी अण्डाणुहरूलाई शुक्रकीटद्वारा निषेचन गरिएको थियो र केही भ्रूणहरू छ दिनसम्मको प्रारम्भिक चरणमा विकसित भए।"हामीले असम्भव ठानिएको कुरा हासिल गर्‍यौं," ओरेगन स्वास्थ्य र विज्ञान विश्वविद्यालयको भ्रूण कोशिका र जीन थेरापी केन्द्रका निर्देशक प्रोफेसर शौखरत मितालिपोभले भने।तर यो प्रविधि अझै पूर्ण छैन। अण्डाणुले कुन क्रोमोसोम हटाउने भनेर अनियमित रूपमा छनोट गर्छ, जसले गर्दा रोगबाट बच्न २३ प्रकारका क्रोमोसोम मध्ये प्रत्येकको एक-एक प्रति हुनुपर्नेमा केहीको दुई प्रति र केहीको शून्य प्रति हुन्छ।सफलताको दर पनि कम छ (लगभग ९%) र क्रोमोसोमहरूले डीएनए पुनर्व्यवस्था गर्ने महत्त्वपूर्ण प्रक्रिया, जसलाई "क्रसिङ ओभर" भनिन्छ, त्यो पनि छुट्छ।प्रोफेसर मितालिपोभले भने, "हामीले यो प्रविधिलाई पूर्ण बनाउनुपर्छ। अन्ततः, मलाई लाग्छ भविष्य यही दिशामा अघि बढ्नेछ, किनभने धेरै बिरामीहरू छन् जो सन्तान जन्माउन सक्दैनन्।"यो प्रविधि इन भिट्रो गेमेटोजेनेसिस (IVG) को क्षेत्रको हिस्सा हो, जसले शरीरबाहिर शुक्रकीट र अण्डाणु बनाउने लक्ष्य राख्छ।यो प्रविधि अहिले पनि वैज्ञानिक खोजको चरणमा छ, तर यसको दृष्टिकोण भनेको IVF (इन भिट्रो फर्टिलाइजेशन) बाट लाभ लिन नसक्ने जोडीहरूलाई मद्दत गर्नु हो, जस्तै पर्याप्त शुक्रकीट वा अण्डाणु नहुनेहरू।यसले बुढ्यौलीका कारण अण्डाणु नहुने महिलाहरू, पर्याप्त शुक्रकीट उत्पादन नगर्ने पुरुषहरू, वा क्यान्सरको उपचारले बाँझोपन भएका व्यक्तिहरूलाई सहयोग गर्न सक्छ।यो प्रविधिले प्रजननका नियमहरूलाई पुनर्लेखन गर्छ। आज वर्णन गरिएको प्रविधिमा महिलाको छाला कोशिका प्रयोग गर्नुपर्दैन, पुरुषको पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ।यसले समलिङ्गी जोडीहरूलाई उनीहरू दुवैसँग आनुवंशिक रूपमा सम्बन्धित सन्तान जन्माउने सम्भावना खोल्छ। उदाहरणका लागि, समलिङ्गी पुरुष जोडीमा, एक पुरुषको छालाबाट अण्डाणु बनाउन सकिन्छ र अर्को पुरुषको शुक्रकीटले त्यसलाई निषेचन गर्न सकिन्छ।"यो विधिले अण्डाणु वा शुक्रकीटको कमीका कारण बाँझोपन भएका लाखौं मानिसहरूलाई आशा दिनुका साथै समलिङ्गी जोडीहरूलाई दुवैसँग आनुवंशिक रूपमा सम्बन्धित सन्तान जन्माउने सम्भावना प्रदान गर्छ," ओरेगन स्वास्थ्य र विज्ञान विश्वविद्यालयकी प्रोफेसर पाउला अमातोले भनिन्।हल विश्वविद्यालयका प्रजनन चिकित्सा प्राध्यापक रोजर स्टर्मीले यो विज्ञान "महत्त्वपूर्ण" र "प्रभावशाली" भएको बताए।उनले थपे, "यस्ता अनुसन्धानले प्रजनन अनुसन्धानमा नयाँ प्रगतिहरूबारे जनतासँग निरन्तर खुला संवादको महत्त्वलाई जोड दिन्छ। यस्ता सफलताहरूले बलियो शासन र जवाफदेहिताको आवश्यकता देखाउँछन्, जसले जनताको विश्वास निर्माण गर्छ।"एडिनबर्ग विश्वविद्यालयको MRC सेन्टर फर रिप्रोडक्टिभ हेल्थका उपनिर्देशक प्रोफेसर रिचर्ड एन्डरसनले नयाँ अण्डाणु बनाउने क्षमताले "महत्त्वपूर्ण प्रगति" ल्याउने बताए।उनले भने, "यसमा धेरै महत्त्वपूर्ण सुरक्षा चिन्ताहरू छन्, तर यो अध्ययनले धेरै महिलाहरूलाई उनीहरूको आनुवंशिक सन्तान जन्माउने सहयोग गर्ने दिशामा एक कदम हो।"