काठमाडौं - विश्वका केही प्रमुख एयरलाइन्सहरूले आफ्ना नयाँ एयरबस २२० विमानहरूलाई सेवा बन्द गर्ने वा बिक्री गर्ने अभूतपूर्व निर्णय लिएका छन्। यो समस्याको मुख्य कारण विमानमा प्रयोग हुने प्राट एन्ड ह्विटनी गियर्ड टर्बोफ्यान इन्जिनमा उत्पादन त्रुटि रहेको छ, जसले गर्दा धेरै एयरलाइन्सलाई परिचालन र आर्थिक समस्याहरू निम्त्याएको छ।एयरबस २२० लाई क्षेत्रीय र छोटो दूरीका उडानहरूका लागि क्रान्तिकारी विमानको रूपमा प्रस्तुत गरिएको थियो। यो विमानले २५% कम परिचालन खर्च, शान्त र आरामदायी उडान अनुभव प्रदान गर्ने वाचा गरेको थियो। तर, प्राट एन्ड ह्विटनीको इन्जिनमा देखिएको समस्याले यो विमानको विश्वसनीयतामाथि प्रश्न उठेको छ। इन्जिनमा प्रयोग भएको दूषित पाउडर धातुका कारण महत्वपूर्ण कम्पोनेन्टहरूमा चाँडै खराबी र फुट्ने समस्या देखिएको छ। सामान्यतया ५,००० चक्रसम्म टिक्ने इन्जिनहरू १,००० चक्रमै मर्मतको आवश्यकता पर्न थालेका छन्।
यो समस्याले विश्वभरका एयरलाइन्सहरूलाई प्रभावित गरेको छ। इजिप्टएयर: १२ वटा एयरबस २२० विमान खरिद गरेको इजिप्टको राष्ट्रिय वाहकले इन्जिन समस्याका कारण धेरै विमान ग्राउन्ड गर्नुपर्यो। पुराना र कम प्रभावकारी विमान प्रयोग गर्दा उडान ढिलाइ र रद्द हुने क्रम बढ्यो। सन् २०२४ को सुरुमा इजिप्टएयरले आफ्ना सबै एयरबस २२० हरू अजोरा नामक लिजिङ कम्पनीलाई करिब ३०० मिलियन डलरमा बिक्री गर्यो, जुन मूल खरिद मूल्य १ बिलियन डलरभन्दा निकै कम हो। कम्तीमा एउटा विमानलाई पार्ट्सका लागि खण्डित गरिएको छ।एयर अस्ट्राल: फ्रान्सको यो एयरलाइन्सले आफ्ना ३ वटा एयरबस २२०मध्ये २ वटालाई ग्राउन्ड गरेको छ। मर्मत र स्पेयर पार्ट्सको अभावले हिन्द महासागर क्षेत्रका उडानहरू प्रभावित भएका छन्। सन् २०२६ सम्ममा सबै एयरबस २२० हटाउने योजना छ।इराकी एयरवेज: इन्जिन समस्याका कारण आफ्ना एयरबस २२० हरू पूर्ण रूपमा हटाएको छ।एयर बाल्टिक: ४९ वटा एयरबस २२० सञ्चालन गर्ने यो लात्भियाली एयरलाइन्सले १४ वटा विमान ग्राउन्ड गरेको छ। सन् २०२५ को गर्मीमा १९ रुट र ४,६७० उडानहरू कटौती भए, जसले ६७,००० भन्दा बढी यात्रुलाई असर गर्यो।एयर तान्जानिया: ४ मध्ये ३ वटा विमान सन् २०२३ को नोभेम्बरदेखि ग्राउन्ड छन्। इन्जिनहरू अपेक्षित ५,२६० चक्रको सट्टा १,००० चक्रमै बिग्रिए।स्विस: ३० वटा एयरबस २२० मध्ये एक तिहाइ ग्राउन्ड छन्। पुराना विमान भाडामा लिएर सञ्चालन कायम राखिएको छ।डेल्टा र जेटब्लु: यी अमेरिकी एयरलाइन्सले पनि ४–५ वटा विमान ग्राउन्ड गरेका छन्, तर ठूलो फ्लीट र नयाँ इन्जिनका कारण प्रभाव कम छ।विश्वभर करिब १००–१५० एयरबस २२० विमान विभिन्न समयमा ग्राउन्ड भएका छन्। प्राट एन्ड ह्विटनीको मर्मत सञ्जालमा चाप र स्पेयर पार्ट्सको अभावले मर्मतमा २००–३०० दिनसम्म लाग्ने गरेको छ।यो संकटले एकल इन्जिन आपूर्तिकर्ता मोडलको जोखिम उजागर गरेको छ। एयरबस २२० मा वैकल्पिक इन्जिन नहुँदा एयरलाइन्सहरू बाध्य छन्। प्राट एन्ड ह्विटनीले मर्मत सुविधा विस्तार (जस्तै, स्पेनमा नयाँ सुविधा) र नयाँ इन्जिन उत्पादन २०% बढाएको छ, तर माग पूरा गर्न अझै समय लाग्ने अनुमान छ। कम्पनीले प्रभावित एयरलाइन्सलाई क्षतिपूर्ति पनि दिइरहेको छ।विश्लेषकहरूका अनुसार सन् २०२६ को मध्यसम्ममा इन्जिन मर्मतको ब्याकलग हट्ने अपेक्षा छ। हाल ८०० भन्दा बढी एयरबस २२० सञ्चालन वा अर्डरमा छन्, र इन्जिन समस्याको समाधानपछि यो विमानले आफ्नो बजार पुन: प्राप्त गर्न सक्छ। तर, इजिप्टएयर र एयर अस्ट्रालजस्ता एयरलाइन्सले भविष्यमा वैकल्पिक इन्जिन वा विमान प्रकारहरू रोज्न सक्ने देखिन्छ।एयरबस २२० को इन्जिन संकटले नवप्रवर्तन र विश्वसनीयताबीच सन्तुलनको महत्वलाई उजागर गरेको छ। प्राट एन्ड ह्विटनी र एयरबसले समाधान खोजिरहेका छन्, तर यो प्रकरणले विमानन उद्योगलाई दीर्घकालीन पाठ सिकाएको छ - इन्जिनको विश्वसनीयता बिना कुनै पनि विमानको सफलता सुनिश्चित हुँदैन।
