गाजाको भविष्यबारे ह्वाइट हाउसमा गोप्य बैठक: टोनी ब्लेयरको उपस्थितिले बढ्यो विवाद
- Aug Fri, 2025
- in ग्लोबल गन्थन
वासिङ्टन - बेलायतका पूर्वप्रधानमन्त्री टोनी ब्लेयरले बुधबार ह्वाइट हाउसमा आयोजित गाजाको भविष्यसम्बन्धी एक शिखर सम्मेलनमा भाग लिएको विषयले सर्वत्र चासो र विवाद उत्पन्न गरेको छ। इराक युद्धमा बेलायतलाई सहभागी गराउने र मध्यपूर्व दूतको रूपमा आठ वर्ष बिताउँदा मिश्रित समीक्षा पाएका ब्लेयरको उपस्थिति धेरैका लागि आश्चर्यजनक बनेको छ।यो बैठकको विवरण सार्वजनिक नगरिए पनि राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पका दूत स्टिभ विटकोफले यो युद्धपछिको गाजाका लागि प्रशासनको 'व्यापक योजना'मा केन्द्रित हुने बताएका छन्। सामान्य पर्यवेक्षकका लागि ब्लेयरको उपस्थिति अचम्मको कुरा हुन सक्छ, किनकि विगत एक दशकमा उनको आधिकारिक गतिविधि निजी व्यापार र छिटपुट मिडियामा सीमित थियो।
ब्लेयरको विवादित विगत र प्यालेस्टिनीहरूको अविश्वास
प्यालेस्टिनीहरूबीच ब्लेयरको छवि राम्रो छैन। २००७ मा प्रधानमन्त्रीको पदबाट हटेपछि उनले आठ वर्षसम्म 'क्वार्टेट' (चार विश्व शक्तिहरूको समूह) को मध्यपूर्व दूतको रूपमा काम गरे। तर, २०१५ मा उनले राजीनामा दिँदा क्वार्टेटलाई एक अप्रभावी निकायका रूपमा हेरिएको थियो।उनको कार्यकाललाई धेरैले प्रशंसा गरेनन्। सुरुमा प्यालेस्टिनी प्राधिकरण (पीए) ले उनको नियुक्तिलाई स्वागत गरे पनि, इजरायलप्रति उनको झुकावका कारण उनीहरूसँगको सम्बन्ध बिग्रियो। पीएले उनलाई वेस्ट बैंकको रामल्लाह शहरमा 'पर्सोना नन ग्राटा' (अवाञ्छित व्यक्ति) घोषणा गर्ने तयारी गरेको थियो। युनिभर्सिटी अफ मेरिल्याण्डका प्राध्यापक शिब्ले तेलहामीका अनुसार ब्लेयरको उपस्थितिले धनी दाताहरूको ध्यान खिच्न मद्दत गरे पनि, यसले मध्यपूर्व र अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा जनमतमा नकारात्मक असर पार्नेछ।
ट्रम्पको 'गाजा रिभिएरा' योजना र ब्लेयरको भूमिकामाथि प्रश्न
ट्रम्पले यसअघि गाजालाई खाली गराई त्यसलाई 'मध्यपूर्वको रिभिएरा' मा परिणत गर्ने एक विवादास्पद योजना प्रस्तुत गरेका थिए। यसमा प्यालेस्टिनीहरूलाई उनीहरूको भूमिबाट हटाएर लक्जरी रिसोर्ट बनाउने परिकल्पना गरिएको छ। यस योजनाको विश्वव्यापी रूपमा निन्दा भएको छ र युरोपेली नेताहरूले यसलाई 'अस्वीकार्य' भनेका छन्।यो बैठकमा ब्लेयर, ट्रम्पका ज्वाइँ जेरेड कुश्नर र इजरायलका रणनीतिक मामिला मन्त्री रोन डर्मरको उपस्थिति थियो। यी तीनै जनाबीच राम्रो सम्बन्ध रहेको बताइन्छ। तर, चिन्ताको विषय यो हो कि बैठकमा कुनै पनि अरब देशको 'हेभीवेट' प्रतिनिधित्व थिएन। यसबाट अरब देशहरू, जसले गाजाको पुनर्निर्माणमा ठूलो आर्थिक भार बोक्ने अपेक्षा गरिएको छ, उनीहरूको धारणालाई बेवास्ता गरिएको देखिन्छ।विश्लेषकहरूका अनुसार ब्लेयरको उपस्थिति ट्रम्पको योजनालाई वैधता दिनका लागि प्रयोग हुन सक्छ। ब्लेयरका धनी खाडी राष्ट्रहरूसँग राम्रो सम्बन्ध भएकाले उनले पुनर्निर्माणका लागि 'ठूलो रकम' जुटाउन सहयोग गर्न सक्ने विश्वास गरिएको छ।
ब्लेयरको इन्स्टिच्युट र विवादित योजना
यद्यपि ब्लेयरको थिंक ट्याङ्क, 'द टोनी ब्लेयर इन्स्टिच्युट फर ग्लोबल चेन्ज' (TBI) ले गाजाको पुनर्निर्माणमा 'गाजावासीका लागि राम्रो गाजा' बनाउन समर्पित रहेको दाबी गरे पनि, यसका स्टाफहरू गाजाबाट प्यालेस्टिनीहरूलाई पैसा दिएर उनीहरूको भूमि छोड्न लगाउने एक योजनाको छलफलमा संलग्न भएको रिपोर्ट सार्वजनिक भएको छ। यसले ब्लेयर र उनको संस्थाको भूमिकामाथि थप प्रश्न खडा गरेको छ।गाजाका जनताले अहिले ट्रम्पको योजनाबारे थप जानकारीको प्रतीक्षा गरिरहेका छन्। उनीहरूले केवल यो आशा गर्न सक्छन् कि ब्लेयरले बैठकमा उपस्थित व्यक्तिहरूलाई आफ्नो संस्थाको 'गाजावासीको हितमा काम गर्ने' प्रतिबद्धता स्पष्ट रूपमा बुझाए।
