पुतिनको सुरक्षामा 'अदृश्य आँखा': उन्नत प्रविधिको नयाँ युग
- Sep Sun, 2025
- in ग्लोबल गन्थन
मस्को – रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुतिनको सुरक्षा व्यवस्था सधैं विश्वकै कडा र रहस्यमयी मानिन्छ। तर, पछिल्ला घटनाक्रमले 'अदृश्य आँखा' (Invisible Eye) भनिने नयाँ प्रविधिमा सबैको ध्यान खिचेको छ। यो कुनै साइन्स फिक्सन होइन, बरु रूसको सैन्य आधारित उन्नत निगरानी र अदृश्यता प्रणाली हो, जुन पुतिनको व्यक्तिगत सुरक्षादेखि सैन्य अभियानसम्म प्रयोग भइरहेको छ। युक्रेन द्वन्द्वका बीच ड्रोन र साइबर खतराहरू बढ्दै गएपछि यो प्रविधि अहिले केन्द्रमा छ।
पुतिनको सुरक्षा सेवा (फेडरल प्रोटेक्शन सर्भिस) पहिलेदेखि नै काला सुट लगाउने एजेन्ट, बुलेटप्रुफ रेल र कडा प्रोटोकलका लागि परिचित छ। तर २०८२ मा नयाँ आयाम थपिएको छ – एन्टि-ड्रोन हतियार र थर्मल इमेजिङलाई छक्याउने 'अदृश्य कोटिङ'। २०८२ असारमा, पुतिनको एक सार्वजनिक कार्यक्रममा उनको सुरक्षा टोलीलाई एक्स-आकारको पोर्टेबल इंटरसेप्टर सिस्टमसहित देखियो। यो उपकरणले शत्रुका ड्रोनलाई पत्ता लगाउने, ट्र्याक गर्ने र निष्क्रिय गर्ने काम गर्छ। रक्षा विशेषज्ञहरूका अनुसार, यो 'अदृश्य आँखा'को हिस्सा हो, जसले वास्तविक समयमा हवाई खतराहरूको निगरानी गर्छ।
रूसको हाइडरएक्स कम्पनीले २०८० माघमा दाबी गरेको थियो कि उनीहरूले 'इन्भिजिबिलिटी सूट' विकास गरेका छन्, जसले सैनिकहरूलाई थर्मल क्यामेराबाट लुकाउँछ। यो हल्का कपडाले वातावरणको रङको नक्कल गर्छ र पुतिनको विशेष फौजमा पहिल्यै प्रयोगमा छ। अब यो प्रविधि राष्ट्रपतिको व्यक्तिगत सुरक्षामा पनि समावेश भएको छ। एक प्रतिवेदनअनुसार, यो 'चेलियन कोटिङ'ले सैनिक र ट्याङ्कलाई मानव आँखा र रडार दुवैबाट अदृश्य बनाउँछ। पुतिनले २०८२ वैशाखमा सैन्य बैठकमा एआई र लेजर हतियारमा जोड दिँदै भनेका थिए, "हाम्रो सुरक्षा प्रणाली अभेद्य हुनुपर्छ।"
तर, यो प्रविधि रक्षामा मात्र सीमित छैन। रूसको विशाल निगरानी प्रणाली, जसमा मस्कोका १.६ लाख क्यामेरा समावेश छन्, अनुहार पहिचान प्रणालीमा आधारित छ। यो सिस्टमले विपक्षीहरूलाई पत्ता लगाउन र दबाउन सहयोग गर्छ। रोयटर्सको एक अनुसन्धानअनुसार, अमेरिकी चिप्स (एनभिडिया र इन्टेल) प्रयोग गरेर बेलारूसी र रूसी कम्पनीहरूले यो सिस्टम सञ्चालन गर्छन्। पुतिनका आलोचकहरूलाई मेट्रो क्यामेराबाट ट्र्याक गरिन्छ, जस्तै २०७९ मा युक्रेन समर्थक पोस्टरका लागि एक कार्यकर्तालाई पक्राउ गरिएको थियो।
यद्यपि, यी प्रविधिहरू विवादमा छन्। पश्चिमी देशहरूले रूसले यिनलाई दमनका लागि प्रयोग गरेको आरोप लगाएका छन्। २०८२ असोजमा, एक रूसी टिभी प्रचारकले गल्तीवश पुतिनको नयाँ 'अदृश्य आँखा'को केन्द्र मानिने 'रुबिकन' ड्रोन युनिटको स्थान उजागर गरे, जसलाई युक्रेनी गुप्तचरले निशाना बनाएको छ।
पुतिनको सुरक्षा अब परम्परागत गार्डबाट माथि उठेर एआई-आधारित 'अदृश्य सञ्जाल'मा निर्भर छ। विशेषज्ञहरूको भनाइमा, यो युक्रेन युद्धको पाठबाट प्रेरित छ, जहाँ ड्रोन आक्रमणले रूसलाई नयाँ रणनीति अपनाउन बाध्य बनाएको छ। तर प्रश्न यो छ – के यो 'आँखा' साँच्चै अभेद्य छ, वा यो नयाँ दौडको सुरुवात मात्र हो? द्वन्द्व लम्बिँदै जाँदा, पुतिनको सुरक्षा प्राथमिकताले रूसको वैश्विक महत्वाकांक्षालाई आकार दिइरहेको छ।
