गुगलले विशाखापट्टनममा एशियाकै ठूलो डेटा सेन्टर निर्माणका लागि ६ अर्ब डलर लगानी गर्ने

काठमाडौं,विश्वप्रसिद्ध प्रविधि कम्पनी गुगलले भारतको आन्ध्र प्रदेशको विशाखापट्टनम शहरमा एशियाकै सबैभन्दा ठूलो डेटा सेन्टर निर्माणका लागि ६ अर्ब अमेरिकी डलर (झन्डै ८ खर्ब नेपाली रूपैयाँ) लगानी गर्ने घोषणा गरेको छ। यो परियोजनाले भारतको डिजिटल पूर्वाधारमा ठूलो प्रभाव पार्ने अपेक्षा गरिएको छ। रॉयटर्सले उद्धृत गरेको सरकारी स्रोतका अनुसार यो गुगलको भारतमा पहिलो ठूलो डेटा सेन्टर लगानी हो, जुन सन् २०२५ मा विश्वभरि ७५ अर्ब डलरको डेटा सेन्टर विस्तार योजना को एक हिस्सा हो।

यो परियोजनाले विशाखापट्टनममा १ गिगावाट क्षमताको डेटा सेन्टर र यसको ऊर्जा संरचनाको विकास गर्नेछ, जसमा २ अर्ब डलर नवीकरणीय ऊर्जाको लागि छुट्याइएको छ। गुगलको यो कदमले वातावरणीय स्थिरतातर्फ ध्यान दिएको देखिन्छ, किनकि नवीकरणीय ऊर्जाको प्रयोगले डेटा सेन्टरको कार्बन फुटप्रिन्ट ६०-७०% सम्म घटाउन सक्ने २०२३ को 'नेचर एनर्जी' अध्ययनले देखाएको छ। आन्ध्र प्रदेशका मुख्यमन्त्री चन्द्रबाबु नायडुले यो परियोजनालाई राज्यको डिजिटल विकासको एक महत्त्वपूर्ण कदमको रूपमा वर्णन गरेका छन्।

आन्ध्र प्रदेश सरकारले पछिल्लो पाँच वर्षमा आफ्नो डेटा सेन्टर क्षमता शून्यबाट ६ गिगावाट पुर्‍याउने लक्ष्य राखेको छ, जसमा हालसम्म १.६ गिगावाटको लगानी सुनिश्चित भइसकेको छ। रियल इस्टेट परामर्शदाता एनारोकका अनुसार यो क्षमता भारतको हालको १.४ गिगावाट कुल डेटा सेन्टर क्षमताभन्दा बढी हो। यो लगानीले न केवल रोजगारी सिर्जना गर्नेछ तर विशाखापट्टनमलाई एशियाली डिजिटल र एआई पूर्वाधारको केन्द्रको रूपमा स्थापित गर्नेछ।

मुख्यमन्त्री नायडुले सिंगापुरमा लगानीकर्तासँग भेट गरी यो परियोजनालाई प्रोत्साहन गर्ने बताएका छन्। उनले भने, "हामीले उद्योगमैत्री नीति अपनाएका छौं र गुगलको यो लगानीले हाम्रो राज्यको आर्थिक वृद्धिमा ठूलो योगदान पुर्‍याउनेछ।" विशाखापट्टनममा तीनवटा नयाँ तार बिछ्याउने स्टेशनहरूको निर्माण पनि प्रस्तावित छ, जसले मुम्बईको हालको क्षमताको दोब्बर इन्टरनेट ब्यान्डविथ प्रदान गर्नेछ।

यो परियोजनाले भारतको डिजिटल अर्थतन्त्रलाई सशक्त बनाउनुका साथै रोजगारीका अवसरहरू सिर्जना गर्नेछ। प्रविधि विश्लेषकहरूले यो कदमलाई भारतको 'डिजिटल इन्डिया' अभियानको एक महत्त्वपूर्ण उपलब्धिको रूपमा हेरिरहेका छन्। गुगलले हालसम्म यस परियोजनाको आधिकारिक पुष्टि भने गरेको छैन, तर यो लगानीले आन्ध्र प्रदेशलाई प्रविधि र नवप्रवर्तनको हबको रूपमा स्थापित गर्न सक्ने अपेक्षा गरिएको छ।