प्रदर्शनकारीहरू संसद भवन प्रवेश, प्रहरी दमनको चौतर्फी विरोध

काठमाडौं, भदौ २३, २०८२ – सामाजिक सञ्जाल प्रतिबन्ध र भ्रष्टाचारविरुद्ध जेन-जी पुस्ताले सोमबार काठमाडौंमा गरेको स्वतःस्फूर्त प्रदर्शन हिंसात्मक बनेको छ। माइतीघरबाट सुरु भएको आन्दोलनका क्रममा प्रदर्शनकारीहरूले निषेधित क्षेत्र तोड्दै संघीय संसद भवन प्रवेश गरेका छन्। यो २०६२/०६३ को जनआन्दोलनपछि पहिलोपटक प्रदर्शनकारीहरू संसद भवनभित्र छिरेको घटना हो।

प्रदर्शनकारीहरूले सुरक्षाकर्मीको ब्यारिकेड तोडेर संसद भवनको परिसरमा प्रवेश गरेका थिए। स्थिति नियन्त्रण गर्न प्रहरीले पानीको फोहोरा, अश्रुग्यास र गोलीको प्रयोग गरेको थियो, जसका कारण काठमाडौंमा १७ र सुनसरीको इटहरीमा २ गरी कम्तीमा १९ जनाको मृत्यु भएको छ। यस्तै, ४०० भन्दा बढी प्रदर्शनकारी घाइते भएका छन्, जसमध्ये २२ जनाको अवस्था गम्भीर रहेको बताइएको छ।

प्रदर्शनकारीहरूले संसद भवनको २ नम्बर गेटमा आगजनी र तोडफोड गरेका थिए, जसले स्थिति थप तनावग्रस्त बनायो। काठमाडौंको बानेश्वर, सिंहदरबार र शीतल निवास क्षेत्रमा कर्फ्यू आदेश जारी गरिएको छ। देशका अन्य भागहरूमा पनि आन्दोलन चर्किएको छ। विराटनगर, चितवन, पोखरा, हेटौंडा, झापा, सुनसरी, कर्णाली र रुपन्देहीमा प्रदर्शनकारी र सुरक्षाकर्मीबीच झडप भएको छ।

प्रहरी दमनको चौतर्फी निन्दा

जेन-जीको आन्दोलनमा प्रहरीले अत्यधिक बल प्रयोग गरेको भन्दै नेपाल बार एसोसिएसन, सर्वोच्च बार र राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले घटनाको निन्दा गरेका छन्। नेपाल बारले सरकारलाई नागरिकको ज्यान जोगाउने दायित्वप्रति गम्भीर हुन आग्रह गरेको छ भने सर्वोच्च बारले प्रहरी दमनले सरकारको निरंकुश छवि उजागर भएको बताएको छ।

आन्दोलनमा भएको हिंसा र मृत्युको घटनापछि गृहमन्त्री रमेश लेखकले नैतिकताको आधारमा राजीनामा दिएका छन्। सोमबार साँझ बालुवाटारमा बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकमा उनले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई राजीनामा बुझाएका हुन्। सरकारले घटनाको सत्यतथ्य पत्ता लगाउन छानबिन समिति गठन गर्ने निर्णय गरेको छ। साथै, स्वास्थ्य मन्त्रालयले घाइतेहरूको निःशुल्क उपचारका लागि संघीय अस्पतालहरूलाई निर्देशन दिएको छ।

जेन-जीको माग र आन्दोलनको सन्देश

जेन-जी पुस्ताले सामाजिक सञ्जालमाथिको प्रतिबन्ध हटाउन, भ्रष्टाचार नियन्त्रण गर्न र सुशासन कायम गर्न माग गर्दै आन्दोलन गरेको हो। काठमाडौंका १८ वर्षीय स्कुले विद्यार्थी पवन गुरुङले आन्दोलन अपेक्षाभन्दा हिंसात्मक भएकोमा चिन्ता व्यक्त गर्दै भ्रष्टाचारलाई देशको मुख्य रोगको रूपमा उल्लेख गरे। मकवानपुरका १९ वर्षीय प्रशान्त गुरुङले भने, “हाम्रो आन्दोलन जनताको हित र देशको पक्षमा छ।”

यो आन्दोलनले देशभर युवा पुस्ताको असन्तुष्टिलाई उजागर गरेको छ। प्रदर्शनकारीहरूले नेपाली झण्डा बोकेर सडकमा उत्रिएको र आफ्नो माग पूरा नभएसम्म आन्दोलन जारी राख्ने अडान लिएका छन्।

जेन-जीको आन्दोलनले नेपालको राजनीतिक र सामाजिक परिदृश्यमा ठूलो प्रभाव पारेको छ। प्रहरी दमन र हिंसात्मक झडपले स्थिति जटिल बनेको छ भने सरकारमाथि नैतिक र वैधानिक संकट थपिएको छ। आगामी दिनमा सरकार र प्रदर्शनकारीबीच संवादमार्फत समाधान खोजिनुपर्ने आवाज उठिरहेको छ।