नेपालमा सामाजिक सञ्जालमाथि ठूलो कदम: २६ प्लेटफर्म प्रतिबन्धित, VPN प्रयोगको सही तरिका!
- Sep Sat, 2025
- in बिजिनेस प्रेस
काठमाडौं,नेपाल सरकारले सामाजिक सञ्जालमाथि थप कडाइ गर्दै २६ वटा प्रमुख सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म, जसमा फेसबुक, युट्युब, इन्स्टाग्राम, व्हाट्सएप र एक्स (ट्विटर) समेत पर्छन्, माथि प्रतिबन्ध लगाएको छ। यो कदम सरकारले तोकेको दर्ता म्याद नपुगेको कारणले उठाइएको हो। सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्री प्रithiवि सुब्बा गुरुङले बिहीबार आयोजित बैठकपछि यो निर्णय सार्वजनिक गरे। सरकारले अगस्ट २८ देखि सात दिनको अल्टिमेटम दिएको थियो, जुन बुधबार राति समाप्त भयो। दर्ता नगरेका प्लेटफर्मलाई नेपाल टेलिकम्युनिकेसन अथोरिटी (एनटिए) ले बन्द गर्न निर्देशन दिइएको छ।
यो प्रतिबन्धले करोडौं नेपाली प्रयोगकर्तालाई प्रभावित गरेको छ, जसले फेसबुक, युट्युब र व्हाट्सएप जस्ता प्लेटफर्म दैनिक सञ्चार, व्यापार र मनोरञ्जनका लागि प्रयोग गर्छन्। सरकारले यो कदम अनलाइन अपराध, अफवाह फैलाउने र सामाजिक सौहार्द बिगार्ने गतिविधिलाई नियन्त्रण गर्न आवश्यक रहेको दाबी गरेको छ। यद्यपि, सञ्चारकर्मी र डिजिटल अधिकारकर्मीहरूले यो निर्णयले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र प्रेस स्वतन्त्रतामाथि प्रहार गरेको भन्दै आपत्ति जनाएका छन्। तत्कालका लागि टिकटक, भाइबर, वीटक, निम्बुज र पोपो लाइभ जस्ता दर्ता भएका प्लेटफर्म सञ्चालनमा रहनेछन्।
VPN प्रयोगको सही तरिका
सामाजिक सञ्जालमा पहुँचका लागि धेरै प्रयोगकर्ताले भर्चुअल प्राइभेट नेटवर्क (VPN) प्रयोग गर्न सक्छन्। तर, यो सुरक्षित र कानुनी रूपमा गर्नुपर्छ। सही तरिकाका लागि निम्न कदम अपनाउनुहोस्:
१. विश्वसनीय VPN सेवा छान्नुहोस्, जस्तै एक्सप्रेसवीपीएन वा नर्डवीपीएन, जसले गोपनीयता र गतिको ग्यारेन्टी गर्छ।
२. VPN सफ्टवेयर डाउनलोड गरी नेपाल बाहिरको सर्वर (जस्तै भारत वा अमेरिका) मा कनेक्ट गर्नुहोस्।
३. दुई-चरण प्रमाणीकरण (Two-Factor Authentication) सक्रिय गरी खाताको सुरक्षा बढाउनुहोस्।
४. सार्वजनिक वाइफाई प्रयोग गर्दा VPN अनिवार्य राख्नुहोस् र शंकास्पद लिङ्कबाट जोगिनुहोस्।
५. कानुनी सिमा भित्र प्रयोग गर्नुहोस् र अवैध गतिविधिमा संलग्न नहुनुहोस्।
यो तरिकाले तपाईंले बन्द भएका सञ्जालमा सुरक्षित रूपमा पहुँच पाउन सक्नुहुन्छ, तर सरकारले VPN दुरुपयोगमा कानुनी कारबाहीको चेतावनी दिएको छ।
