रुस-अमेरिका जोड्ने 'पुटिन-ट्रम्प सुरुङ' मार्गको प्रस्ताव : मस्कको कम्पनीले बनाउने, लागत ८ अर्ब डलर

मस्को – रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनका निवेश राजदूत किरिल दिमित्रिभले रुस र अमेरिकालाई जोड्ने ७० माइल (११२ किलोमिटर) लामो सुरुङ मार्ग निर्माणको प्रस्ताव गरेका छन्। बेरिङ स्ट्रेटमुनि बनाइने यो 'पुटिन-ट्रम्प सुरुङ' मार्गले रेल र कार्गो यातायातलाई सहज बनाउने र दुवै देशका प्राकृतिक स्रोतहरूको संयुक्त अन्वेषणलाई खुल्ने दिमित्रिभको भनाइ छ। यसले अमेरिका र युरेसियालाई जोडेर विश्वव्यापी एकताको प्रतीक बन्न सक्ने उल्लेख गर्दै उनले टेस्ला तथा एक्स (ट्विटर) का मालिक एलन मस्कको बोरिङ कम्पनीलाई निर्माणको लागि आग्रह गरेका छन्।रुसी प्रत्यक्ष निवेश कोष (आरडिफ) का प्रमुख दिमित्रिभले एक्स प्लेटफर्ममा पोस्ट गर्दै यो परियोजना परम्परागत रूपमा ६५ अर्ब अमेरिकी डलर लाग्ने भए पनि बोरिङ कम्पनीको उन्नत प्रविधिका कारण ८ अर्ब डलरमै सम्पन्न हुने बताए। "मस्को र अन्तर्राष्ट्रिय साझेदारहरूले वित्तपोषण गर्ने यो सुरुङ ८ वर्षभित्र तयार हुन सक्छ," उनले लेखेका छन्।

यो प्रस्ताव पुटिन र अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पबीचको बिहीबारको फोन वार्तापछि सार्वजनिक भएको हो, जसमा युक्रेन युद्ध समाप्तिका लागि बुडापेस्टमा छिट्टै बैठक गर्ने सहमति भएको थियो।दिमित्रिभका अनुसार, यो विचार नयाँ होइन। कोल्ड वारकालमा अमेरिकी राष्ट्रपति जोन एफ. केनेडी र सोभियत नेता निकिता ख्रुश्चेभको नाममा 'केनेडी-ख्रुश्चेभ विश्व शान्ति पुल' को योजना बनेको थियो। गुप्तचर खुलासा अनुसार, त्यतिबेला स्ट्रेटमाथि पुल बनाउने प्रस्ताव थियो, जसलाई अमेरिकी गुप्तचरले रोकेका थिए। दिमित्रिभले यसलाई पुनर्जीवित गर्दै नयाँ नाम 'पुटिन-ट्रम्प सुरुङ' राख्ने सुझाव दिएका छन्, जसले दुवै नेताहरूबीचको सम्बन्धलाई प्रतीकात्मक रूपमा मजबुत बनाउने विश्वास छ।बेरिङ स्ट्रेट, जसको साँघुरो भाग ५१ माइल फराकिलो छ, रुसको चुकोत्का क्षेत्र र अलास्काबीच अवस्थित छ। बीचमा रहेका साना डियोमेड द्वीपहरू (एक रुसी र एक अमेरिकी) मात्र २.४ माइल टाढा छन्। दिमित्रिभले यसलाई रुस-क्यानडा-अमेरिका-चीन जोड्ने रेलमार्गको भाग बनाउने पनि उल्लेख गरे।अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले यो प्रस्तावलाई 'रोचक' भन्दै प्रतिक्रिया दिएका छन्।

शुक्रबार पत्रकारहरूसँग बोल्दै उनले भने, "यो एक रोचक विचार हो। हामीले यसबारे सोच्नुपर्छ। मैले पहिले सुनेको थिइनँ।" तर, उनले थपे, "जेलेंस्की यसमा खुशी छैनन्।" युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेंस्कीले ट्रम्पको यो टिप्पणीपछि "मलाई यो विचार मन परेन" भनेर असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन्। जेलेंस्कीले रुससँगको सम्बन्ध सुधार्ने प्रयासलाई युक्रेनको सुरक्षामाथि असर पार्ने चिन्ता व्यक्त गरेका थिए।ट्रम्पका विशेष राजदूत स्टिभ विट्कफसँग दिमित्रिभको राम्रो सम्बन्ध छ, जसले अमेरिकी ऊर्जा कम्पनीहरूलाई आर्कटिक क्षेत्रमा रुसी परियोजनामा सहभागी गराउने सम्भावना खुलाएका छन्। तर, एलन मस्कले अहिलेसम्म कुनै सार्वजनिक प्रतिक्रिया दिएका छैनन्।यो परियोजना सम्भावित रूपमा आर्थिक वृद्धि र रोजगारी सिर्जना गर्ने भए पनि ठूलो चुनौतीहरू छन्। स्ट्रेट दुवैतर्फ पूर्वाधार (सडक र रेल) निर्माणमा अरबौं डलर थप लाग्ने र भू-राजनीतिक तनावले असर पार्न सक्ने विज्ञहरूको भनाइ छ। चुकोत्का क्षेत्रमा हाल सडक र रेल सुविधा न्यून छ। यद्यपि, दिमित्रिभले यसलाई 'एकताको प्रतीक' भनेर प्रचार गरेका छन्।यो प्रस्ताव रुसको अमेरिकासँग सम्बन्ध सुधार्ने अभियानको भाग मानिएको छ। पुटिन र ट्रम्पको बुडापेस्ट बैठकमा यसबारे छलफल हुने अपेक्षा गरिएको छ। यसबीच, युक्रेन युद्धको सन्दर्भमा यो कदमले अन्तर्राष्ट्रिय कूटनीतिमा नयाँ बहस सिर्जना गरेको छ।