सत्ता गठबन्धनमा देखिएको तनाव र असहमतिका संकेतहरू बारे हामीलाई के थाहा छ ?

नेपाली कांग्रेसले सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिएको भन्ने कुनै आधिकारिक पुष्टि हालसम्म भएको छैन। सत्ता गठबन्धनमा नेपाली कांग्रेस र नेकपा (एमाले) बीचको सहकार्यमा केही तनाव र असहमतिका संकेतहरू देखिए पनि, गठबन्धन २०८४ सम्म कायम रहने सम्भावना रहेको छ, जसलाई कांग्रेसका महामन्त्री गगन थापाले पनि संकेत गरेका छन्।

1. गठबन्धनको अवस्था:
   • हालको सत्ता गठबन्धनमा नेपाली कांग्रेस र नेकपा (एमाले) मुख्य साझेदार हुन्। यो गठबन्धन २०७९ को निर्वाचनपछि बनेको हो, र गगन थापाले यो गठबन्धन २०८४ सम्म कायम रहने बताएका छन्।
   • तर, गभर्नर नियुक्तिको विषयमा सहमति नहुँदा गठबन्धनमा तनाव देखिएको छ। कांग्रेसले आफ्नो सिफारिसमा गभर्नर नियुक्त गर्नुपर्ने अडान लिएको छ, तर प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको अनिच्छाका कारण ढिलाइ भएको आरोप छ।
   • गगन थापाले सरकारका हरेक निर्णयमा कांग्रेसको प्रभाव देखिनुपर्ने र जनताले समर्थन गर्ने खालका हुनुपर्ने जोड दिएका छन्।
2. गगन थापाको भूमिका र भनाइ:
   • गगन थापा, नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री तथा काठमाडौं-४ बाट प्रतिनिधि सभा सदस्य, गठबन्धनको निरन्तरताका पक्षमा छन्। उनले गठबन्धन टुट्नु परिस्थितिजन्य भएको र अब कांग्रेसले संगठन सुदृढीकरणमा ध्यान दिनुपर्ने बताएका छन्।
   • उनले संविधान कार्यान्वयनसँग सम्बन्धित ४० भन्दा बढी कानून पारित गर्न सरकारको प्राथमिकतामा जोड दिएका छन्, जसले गठबन्धनको साझा एजेन्डालाई संकेत गर्छ।
   • थापाले पार्टीको आन्तरिक सुदृढीकरणका लागि केन्द्रीय कार्यसमिति र महासमिति बैठकबाट स्पष्ट कार्यदिशा बनाउने कुरामा जोड दिएका छन्।
3. गभर्नर नियुक्तिमा तनाव:
   • नेपाल राष्ट्र बैंकको गभर्नर नियुक्ति प्रकरणमा कांग्रेस र एमालेबीच मतभेद छ। कांग्रेसले आफ्नो सिफारिसमा नियुक्ति हुनुपर्ने अडान लिएको छ, तर प्रधानमन्त्री ओलीको ढिलाइले गठबन्धनमा असन्तुष्टि बढेको छ।
   • यो तनावले गठबन्धनमा दरार आउने सम्भावनालाई संकेत गर्छ, तर समर्थन फिर्ता लिने अवस्थासम्म पुगेको देखिँदैन।

विश्लेषण:

1. गठबन्धनको स्थायित्व:
   • नेपाली कांग्रेस र एमालेबीचको गठबन्धन २०७९ को निर्वाचनमा पाँच वर्षका लागि बनेको हो, तर परिस्थितिका कारण यो बीचमा टुटेको थियो। हालको गठबन्धनमा पनि तनाव देखिए पनि, गगन थापाको भनाइले २०८४ सम्म सहकार्य कायम रहने सम्भावना बलियो छ। यो गठबन्धनलाई संविधान कार्यान्वयन र कानून निर्माणको साझा लक्ष्यले जोडेको छ।
   • तथापि, गभर्नर नियुक्तिजस्ता मुद्दाहरूले गठबन्धनमा अविश्वास बढाउन सक्छ, जसले भविष्यमा समर्थन फिर्ताको सम्भावना नकार्न सकिँदैन।
2. कांग्रेसको रणनीति:
   • गगन थापाले गठबन्धन कायम राख्दै पार्टीको आन्तरिक संगठनलाई बलियो बनाउने र जनतामाझ प्रभावकारी उपस्थिति देखाउने रणनीति अपनाएको देखिन्छ। उनको जोड संविधान कार्यान्वयन र जनमुखी नीतिमा छ, जसले कांग्रेसलाई गठबन्धनभित्र आफ्नो प्रभाव कायम राख्न मद्दत गर्न सक्छ।
   • कांग्रेसले गठबन्धनमा रहँदा सरकारका निर्णयमा आफ्नो छाप छोड्न चाहन्छ, जसले गभर्नर नियुक्ति जस्ता विषयमा उसको अडानलाई बलियो बनाउँछ।
3. गभर्नर नियुक्तिको प्रभाव:
   • गभर्नर नियुक्तिको विवादले गठबन्धनमा तनाव सिर्जना गरेको छ, तर यो समर्थन फिर्ता लिने स्तरको संकट भने होइन। कांग्रेसले आफ्नो प्रभाव देखाउन यस्ता मुद्दामा दबाब बढाउन सक्छ, तर गठबन्धन भत्काउनेभन्दा पनि सहमति खोज्ने प्रयासमा छ।
   • यो विवादले गठबन्धनको दीर्घकालीन स्थायित्वमा प्रश्न उठाए पनि, हाललाई दुवै दलले सहकार्यलाई प्राथमिकता दिएको देखिन्छ।
4. राजनीतिक परिदृश्य:
   • नेपालको राजनीतिमा गठबन्धनहरू परिस्थितिजन्य हुने गर्छन्। कांग्रेसले गठबन्धन कायम राख्दै २०८४ को निर्वाचनमा बलियो आधार तयार पार्ने रणनीति अपनाएको देखिन्छ। गगन थापाको सक्रियता र उनको जनमुखी छविले कांग्रेसलाई थप लोकप्रिय बनाउन सक्छ, तर गठबन्धनभित्रको तनावले यो रणनीतिमा चुनौती थप्न सक्छ।

हालसम्म नेपाली कांग्रेसले सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिएको छैन, र गगन थापाको भनाइअनुसार गठबन्धन २०८४ सम्म कायम रहने सम्भावना छ। गभर्नर नियुक्ति जस्ता मुद्दामा तनाव देखिए पनि, यो गठबन्धन भत्कने स्तरसम्म पुगेको छैन। कांग्रेसले गठबन्धनमा रहँदै आफ्नो प्रभाव र संगठन सुदृढीकरणमा जोड दिएको छ।