‘नेपाली मिडियाको इतिहास : छापादेखि डिजिटलसम्म’ पुस्तक विमोचन

प्रेस काउन्सिल नेपालले तयार पारेको ‘नेपाली मिडियाको इतिहास : छापादेखि डिजिटलसम्म’ पुस्तक शुक्रबार, ३१ मे २०२५ मा काठमाडौंमा विमोचन गरिएको छ। पत्रकारिताको इतिहासलाई समेट्ने यो पुस्तकको विमोचन शिक्षामन्त्री रघुजी पन्तले गरे। मन्त्री पन्तले पुस्तकमा तटस्थ र विवेकपूर्ण ढंगले पत्रकारिताका आधारभूत मान्यता र विविध आयाम समेटिएको विश्वास व्यक्त गरे। उनले शक्तिशाली पत्रकारले समाजमा लुकेका विषयलाई समाचार बनाउन सक्ने बताउँदै पत्रकारको क्षमता अभिवृद्धिमा जोड दिए। साथै, कुशल सम्पादकले नयाँ पुस्ताका कुशल पत्रकार जन्माउन सक्ने भन्दै सम्पादनतर्फ ध्यान दिनुपर्ने सुझाव दिए।

प्रेस काउन्सिलका अध्यक्ष बालकृष्ण बस्नेतले समाचार र मिडियाप्रतिको विश्वास बढाउन रचनात्मक पत्रकारिता आवश्यक रहेको बताए। “अब हरेक सञ्चारगृह र पत्रकारले रचनात्मक पत्रकारिता गर्नुपर्छ भन्ने पक्षमा काउन्सिलले वकालत गर्दै आएको छ,” बस्नेतले भने। प्रविधिको विकासलाई पत्रकारिताका लागि अवसरका रूपमा लिएर असल र उदाहरणीय पत्रकारिता गर्नुपर्ने उनको जोड थियो।

यो पुस्तकले गोरखापत्रभन्दा अघिको पर्चाको इतिहासदेखि वर्तमान डिजिटल मिडियासम्मको यात्रा समेट्छ। विभिन्न सातजना विज्ञले अध्ययन र अनुसन्धान गरी तयार पारेका आलेखलाई समेटिएको छ। मिडियाका विधागत विज्ञ, विश्वविद्यालयका प्राध्यापक र अन्य सहभागीहरूको योगदानले यो पुस्तक नेपाली मिडियाको इतिहास र वर्तमानलाई झल्कने दस्तावेजका रूपमा प्रस्तुत भएको काउन्सिलले जनाएको छ।

यो विमोचनले नेपाली पत्रकारिताको विकास प्रक्रिया र चुनौतीहरू उजागर गरेको छ। छापा मिडियादेखि रेडियो, टेलिभिजन र डिजिटल युगसम्मको यात्राले पत्रकारिताले सामना गरेका उतारचढाव र प्रविधिको प्रभाव देखाउँछ। मन्त्री पन्तको भनाइले पत्रकारिता क्षेत्रमा क्षमता विकास र सम्पादकीय नेतृत्वको महत्व उजागर गर्छ, जुन डिजिटल युगमा अझ प्रासंगिक बनेको छ। बस्नेतको रचनात्मक पत्रकारिता प्रति जोडले मिडियाको विश्वसनीयता कायम गर्न नयाँ दृष्टिकोण आवश्यक रहेको संकेत गर्छ।

यो पुस्तकले नेपाली मिडियाको ऐतिहासिक आधार र भविष्यको सम्भावनालाई जोड्ने माध्यम बन्न सक्छ। प्रविधिको उपयोगले मिडियाको पहुँच र प्रभाव बढे पनि चुनौतीहरू—जस्तै गलत सूचना र व्यावसायिक मर्यादाको ह्रास—समेत उत्तिकै छन्। काउन्सिलले यो दस्तावेजमार्फत पत्रकारिता क्षेत्रलाई दिशानिर्देश गर्ने प्रयास गरेको छ। यसले भावी पुस्ताका पत्रकार र अनुसन्धानकर्ताहरूलाई नेपाली मिडियाको विकास प्रक्रियालाई बुझ्न र सुधार गर्न प्रेरणा दिन सक्छ। हालको डिजिटल युगमा यो पुस्तकले मिडियाको भूमिका र जिम्मेवारीबारे बहस चलाउन सघाउ पुर्‍याउनेछ।